Nếu là một người hâm mộ bóng đá đích thực, bạn sẽ thường xuyên nghe các bình luận viên bàn luận về chiến thuật được các cầu thủ hoặc chiến lược gia tài năng áp dụng trên sân cỏ trong những trận đấu lớn. Khi nhắc đến Tây Ban Nha hay Barcelona, chiến thuật Tiki Taka thường được nhắc đến. Vậy, chiến thuật Catenaccio là gì? Nguồn gốc của nó ra sao? Hãy đọc bài viết dưới đây của chúng tôi để tìm câu trả lời.
Catenaccio là gì?
Thuật ngữ “catenaccio” là gì? Theo nghĩa đơn giản nhất, thuật ngữ này dùng để chỉ một chiến thuật phòng ngự. Catenaccio được hiểu là một trong những chiến thuật của bóng đá: WM, catenaccio, phối hợp, định vị, Tiki Taka…
Từ “Catenaccio” bắt nguồn từ tiếng Ý và có nghĩa là “khóa chặt”. Do đó, mục tiêu chiến thuật của Catenaccio là củng cố hàng phòng ngự của đội chủ nhà. Mục tiêu chính của chiến thuật phòng ngự Catenaccio là tạo ra sự chắc chắn vững chắc. Nhờ chiến thuật này, khung thành của đội chủ nhà sẽ hoàn toàn được bảo vệ khỏi đối thủ. Tuy nhiên, thuật ngữ “Catenaccio” không chỉ giới hạn ở một chiến thuật phòng ngự đơn thuần, mà còn đề cập đến cách thức tổ chức và triển khai đội hình một cách khôn ngoan.
Khi sử dụng chiến thuật này, huấn luyện viên phải điều chỉnh đội hình cho phù hợp với lối chơi phòng ngự. Mục tiêu là ngăn chặn bàn thua. Do đó, lối phòng ngự này cũng gây áp lực lớn lên hàng phòng ngự đối phương.
Catenaccio được hình thành như thế nào?
Hầu như ai cũng nghĩ Catenaccio là chiến thuật của Ý. Và dĩ nhiên, đội tuyển quốc gia Ý mới là đội đạt đến đỉnh cao của Catenaccio. Năm 1960, chiến thuật Catenaccio được huấn luyện viên Helenio Herrera, khi đó đang dẫn dắt đội bóng Ý Inter Milan, áp dụng.
Những người quan tâm nhà cái uy tín chia sẻ: Áp dụng chiến thuật Catenaccio, HLV Herrera và các học trò đã giành được chiến thắng tối thiểu với tỷ số 1-0 trước các đối thủ ở cấp độ giải vô địch quốc gia.
Vào thời điểm đó, chiến thuật Catenaccio chịu ảnh hưởng nặng nề từ một hệ thống do một huấn luyện viên người Áo phát minh. Vị huấn luyện viên này bố trí một cầu thủ ở vị trí libero, người giữ vai trò chủ chốt. Các cầu thủ được bố trí ở khu vực trước khung thành, nhiệm vụ chính của họ là tập trung vào phòng ngự.
Năm 1932, khi đang huấn luyện Servette, Rappan đã phát triển chiến thuật Catenaccio. Chiến thuật này bao gồm bốn hậu vệ cố định, chơi 1 đấu 1. Ngoài ra, còn có các tiền vệ chơi ở giữa sân và hai tiền vệ ở hai cánh.
Có thể thấy chiến thuật của huấn luyện viên Rocco rất giống với Catenaccio. Ngay từ năm 1947, câu lạc bộ Triestina đã bắt đầu áp dụng chiến thuật này với hệ thống phòng ngự 1-3-3-3. Nhờ chiến thuật này, đội bóng Triestina đã bất ngờ giành ngôi á quân Serie A mùa giải đó. Chiến thuật của Catenaccio cũng dựa trên các sơ đồ chiến thuật phổ biến khác, chẳng hạn như 1-4-3-2 hoặc 1-4-4-1.
Năm 1950, huấn luyện viên Nereo Rocco của Padova đã giới thiệu hệ thống chiến thuật Catenaccio tại Ý. AC Milan lần đầu tiên áp dụng chiến thuật này vào năm 1960.
Vậy, dưới thời Helenio Herrera, chiến thuật Catenaccio là gì và nó đã được áp dụng như thế nào tại Inter Milan? Đây chắc chắn là câu hỏi mà nhiều người đặt ra khi muốn tìm hiểu thêm về chiến thuật Catenaccio và đội bóng Inter Milan.
Về cơ bản, chiến thuật Catenaccio được hiểu đơn giản là một lối chơi hoàn toàn phòng ngự. Chiến thuật này tập trung vào việc kèm người 1-1, trong khi góc nhìn phòng ngự chỉ giới hạn ở việc bố trí cầu thủ lùi sâu để ngăn chặn đối phương. Tuy nhiên, với Catenaccio, tình hình lại khác: mỗi hậu vệ giữ nguyên vị trí và bám sát cầu thủ đối phương.
Đặc điểm của Catenaccio
Nguồn tin từ May88 chia sẻ: Catenaccio không chỉ đơn thuần là một chiến thuật phòng ngự mà còn là một hệ thống tổ chức chặt chẽ, với các đặc điểm chính như sau:
- Hàng phòng ngự chắc chắn: Hàng hậu vệ thường gồm 4 hoặc 5 cầu thủ, chơi theo kiểu phòng ngự khu vực, kèm người chặt chẽ và hạn chế không gian của đối thủ.
- Vai trò của libero: Libero (hậu vệ tự do) là linh hồn của Catenaccio. Cầu thủ này không kèm người cụ thể mà hoạt động phía sau hàng phòng ngự, sẵn sàng can thiệp để ngăn chặn các pha tấn công hoặc sửa sai cho đồng đội. Những libero nổi tiếng như Franco Baresi và Gaetano Scirea đã nâng tầm vị trí này.
- Phản công nhanh: Catenaccio không chỉ tập trung phòng ngự mà còn tận dụng các pha phản công nhanh. Khi giành được bóng, đội bóng sẽ nhanh chóng triển khai tấn công với ít đường chuyền, nhắm đến việc ghi bàn bất ngờ.
- Kỷ luật chiến thuật: Các cầu thủ trong hệ thống Catenaccio phải tuân thủ nghiêm ngặt chiến thuật, duy trì vị trí và phối hợp chặt chẽ để đảm bảo không có khoảng trống cho đối thủ khai thác.
Nhược điểm của Chiến lược Catenaccio
Với chiến thuật Catenaccio, vẫn còn một số nhược điểm như sau:
- Khả năng tấn công hạn chế.
- Người chơi trong một đội phải theo dõi và xác định vị trí của cầu thủ đối phương. Điều này có thể gây nhầm lẫn khi đối mặt với các chiến thuật tấn công quy mô lớn.
- Chơi phòng ngự trên sân nhà sẽ khiến khán giả chán nản và mất hứng thú với bóng đá. Dĩ nhiên, các ông chủ cũng sẽ không thích điều đó.
Sau khi đọc bài viết này, có lẽ bạn đã trả lời được câu hỏi Catenaccio là gì? Catenaccio là một trong những chiến thuật mang tính biểu tượng nhất trong lịch sử bóng đá, đại diện cho sự kỷ luật, tổ chức, và hiệu quả trong phòng ngự. Từ nguồn gốc ở Thụy Sĩ đến đỉnh cao ở Ý, Catenaccio đã giúp nhiều đội bóng đạt được thành công vang dội, đồng thời để lại di sản lâu dài trong cách tiếp cận chiến thuật của môn thể thao vua. Mặc dù không còn thống trị như trước, tinh thần của Catenaccio vẫn tồn tại trong bóng đá hiện đại, đặc biệt trong những trận đấu đòi hỏi sự chắc chắn và thực dụng. Đối với người hâm mộ, Catenaccio không chỉ là một chiến thuật, mà còn là một phần không thể thiếu của văn hóa bóng đá Ý, nơi mà sự thông minh và kỷ luật luôn được đề cao.
