Gà là loài gia cầm có sức đề kháng không cao, rất nhạy cảm với điều kiện môi trường và dễ mắc nhiều bệnh phổ biến của gà như bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây ra, đặc biệt trong mô hình chăn nuôi tập trung. Việc áp dụng đúng kỹ thuật phòng bệnh cho gà không chỉ giúp hạn chế rủi ro dịch bệnh mà còn góp phần nâng cao năng suất, giảm chi phí và đảm bảo hiệu quả kinh tế bền vững cho người chăn nuôi.
Các bệnh phổ biến của gà
Theo PG88, trong thực tế chăn nuôi, gà có thể mắc nhiều loại bệnh khác nhau nếu điều kiện chăm sóc và quản lý không đảm bảo. Việc nhận diện sớm các bệnh phổ biến là nền tảng quan trọng giúp người nuôi chủ động phòng ngừa hiệu quả.
- Bệnh viêm gan truyền nhiễm: Thường xuất hiện ở gà con dưới 6 tuần tuổi, lây lan nhanh qua đường tiêu hóa, hô hấp hoặc qua trứng. Bệnh gây chết nhanh, tỷ lệ hao hụt cao nếu không được kiểm soát tốt.
- Bệnh bại huyết: Xảy ra ở nhiều lứa tuổi, phổ biến nhất là gà con từ 1–8 tuần tuổi, thường bùng phát khi thời tiết ẩm ướt, mưa nhiều. Gà mắc bệnh thường sốt cao, ủ rũ, tiêu chảy và chết đột ngột.
- Bệnh cầu trùng: Do ký sinh trùng đường ruột gây ra, làm gà tiêu chảy, phân có máu, giảm ăn, chậm lớn và dễ kế phát các bệnh khác.
- Cúm gia cầm: Là bệnh virus nguy hiểm, lây lan rất nhanh, gây chết hàng loạt. Gà mắc bệnh thường có biểu hiện khó thở, chảy nước mũi, sưng đầu, giảm ăn và chết nhanh.
- Bệnh Newcastle: Ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh và hô hấp, gây co giật, liệt chân, vẹo cổ và tỷ lệ tử vong cao nếu không được tiêm phòng đầy đủ.
- Bệnh CRD (viêm đường hô hấp mãn tính): Gây khò khè, sổ mũi, giảm tăng trọng và làm suy giảm sức đề kháng của đàn gà.
- Bệnh tụ huyết trùng: Thường xuất hiện vào mùa mưa hoặc thời điểm giao mùa, gây chết nhanh và lây lan mạnh nếu không xử lý kịp thời.
Kỹ thuật phòng bệnh cho gà toàn diện
Theo tham khảo từ những người tham gia đá gà PG88, phòng bệnh cho gà cần được thực hiện đồng bộ ngay từ khâu chuẩn bị chuồng trại, chọn giống, chăm sóc, nuôi dưỡng cho đến vệ sinh và tiêm phòng. Dưới đây là những kỹ thuật quan trọng mà người chăn nuôi không nên bỏ qua.
Xây dựng và quản lý chuồng trại
Chuồng nuôi cần được xây dựng ở nơi cao ráo, thoáng mát, tránh ngập úng và xa khu dân cư. Hướng chuồng nên đón gió mát vào mùa hè và tránh gió lùa vào mùa đông. Nền chuồng cần khô ráo, dễ vệ sinh và có hệ thống thoát nước tốt.
Chuồng phải đảm bảo thông thoáng nhưng không quá gió, có đủ ánh sáng tự nhiên, hạn chế ẩm độ cao – yếu tố thuận lợi cho mầm bệnh phát triển. Cần có hàng rào chắn để ngăn chuột, chim hoang và các động vật khác xâm nhập, giảm nguy cơ mang mầm bệnh vào đàn.
Úm gà con đúng kỹ thuật
Giai đoạn úm gà con có vai trò quyết định đến sức khỏe và tỷ lệ sống của đàn gà. Nền chuồng úm nên lót trấu dày khoảng 7–10 cm, khô và sạch. Khu úm cần được quây kín bằng cót hoặc lưới, diện tích phù hợp để tránh gà dồn đống.
Nhiệt độ úm cần được điều chỉnh phù hợp theo từng ngày tuổi. Ánh sáng phải phân bố đều để gà di chuyển tự do, tránh hiện tượng chen lấn, đè nhau gây chết ngạt.
Bố trí máng ăn, máng uống hợp lý
Máng ăn và máng uống cần được vệ sinh hàng ngày, đặt ở vị trí thuận tiện cho gà tiếp cận nhưng không làm đổ thức ăn, nước uống ra nền chuồng. Giai đoạn gà nhỏ nên dùng máng thấp, khi gà lớn có thể sử dụng máng treo để hạn chế nhiễm bẩn.
Nước uống cho gà phải sạch, thay thường xuyên trong ngày, đặc biệt vào thời tiết nắng nóng để tránh vi khuẩn phát triển.
Lựa chọn giống gà khỏe mạnh
Chọn giống gà tốt ngay từ đầu là bước quan trọng giúp hạn chế bệnh tật về sau. Gà con khỏe mạnh thường có đặc điểm nhanh nhẹn, mắt sáng, lông bông mượt, chân thẳng, rốn khô và không dị tật.
Chăm sóc và nuôi dưỡng khoa học
Thức ăn cho gà cần đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng, phù hợp từng giai đoạn sinh trưởng. Gà con nên được ăn thức ăn dễ tiêu, mịn; gà lớn cần khẩu phần cân đối giữa đạm, tinh bột, khoáng và vitamin.
Ngoài ra, nên bổ sung vitamin và khoáng chất định kỳ để tăng sức đề kháng, giúp gà chống chịu tốt hơn với điều kiện thời tiết và mầm bệnh.
Vệ sinh và kiểm soát dịch bệnh
Vệ sinh chuồng trại định kỳ là biện pháp phòng bệnh đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả. Cần thực hiện nguyên tắc “ăn sạch – uống sạch – ở sạch”, dọn phân, thay chất độn chuồng và khử trùng khu vực nuôi thường xuyên.
Khi phát hiện gà có dấu hiệu bất thường như bỏ ăn, xù lông, tiêu chảy, cần cách ly ngay để theo dõi và xử lý, tránh lây lan sang cả đàn.
Quy trình tiêm vaccine phòng bệnh
Tiêm vaccine đầy đủ và đúng lịch là biện pháp chủ động giúp đàn gà tạo miễn dịch bền vững trước các bệnh nguy hiểm. Trước khi tiêm, cần đảm bảo gà khỏe mạnh, không bị stress và được bổ sung điện giải, vitamin để tăng hiệu quả miễn dịch.
Trên đây là các bệnh phổ biến của gà được chúng tôi tổng hợp mà bạn có thể tham khảo qua. Khi áp dụng đồng bộ các kỹ thuật phòng bệnh cho gà trên, người chăn nuôi không chỉ bảo vệ đàn gà khỏi nguy cơ dịch bệnh mà còn nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm thiểu rủi ro và thiệt hại kinh tế. Chủ động phòng bệnh luôn là giải pháp bền vững và tiết kiệm nhất trong chăn nuôi gia cầm hiện nay.
